مجموعهای از منابع کهن حدیثی شیعه با عنوان اصول اولیه در کتاب «الأصول الستة عشر» جمعآوری شده است. تاکنون دو چاپ از این کتاب منتشر شده که تفاوتهای قابلتوجهی بین آنها وجود دارد. دانستن تفاوتها و پیبردن به نقاط قوت و ضعف هر چاپ برای اهل تحقیق اهمیت ویژهای دارد؛ چراکه چکیده کامل
مجموعهای از منابع کهن حدیثی شیعه با عنوان اصول اولیه در کتاب «الأصول الستة عشر» جمعآوری شده است. تاکنون دو چاپ از این کتاب منتشر شده که تفاوتهای قابلتوجهی بین آنها وجود دارد. دانستن تفاوتها و پیبردن به نقاط قوت و ضعف هر چاپ برای اهل تحقیق اهمیت ویژهای دارد؛ چراکه سطح توقعشان در بهرهبرداری از کتاب را سامان داده و حیطههای بهرهدهی هر چاپ را معیّن میکند. مقایسه دو نسخه یا چاپ یک کتاب با روش مقابله از دیرباز تاکنون برای محققان بهعنوان یکی از روشهای ترجیح و معرفی بهترین نسخه یا چاپ نسبت به سایر نسخهها یا چاپها مطرح بوده است. این نوشتار با مقایسه دو چاپ کتاب الأصول الستة عشر و بیان نقاط قوت و ضعف هر چاپ، بهدنبال معرفی بهترین چاپ است. بهعلاوه در ضمن کار، ارزش علمی و عملی فن «مقابله» نیز مشخص میشود.
پرونده مقاله
گونهشناسی آسیب های مقابله، روشی برای دستهبندی اشکالات متنی نُسَخ چاپی است. نسخهبرداریهای متعدّد و امکانات محدود گذشته در کنار اشتباهات تایپیست و اموری دیگر، موجب بروز نقایصی در متون نُسَخ چاپی شده است. این اشکالات، سردرگمی در خوانش و در نتیجه، فهم ناقص یا نادرست گزا چکیده کامل
گونهشناسی آسیب های مقابله، روشی برای دستهبندی اشکالات متنی نُسَخ چاپی است. نسخهبرداریهای متعدّد و امکانات محدود گذشته در کنار اشتباهات تایپیست و اموری دیگر، موجب بروز نقایصی در متون نُسَخ چاپی شده است. این اشکالات، سردرگمی در خوانش و در نتیجه، فهم ناقص یا نادرست گزاره¬های حدیثی را در پی دارد. تفاوتهای متنی میان نسخهها بهکمک «مقابله» قابل شناسایی است. این تفاوت¬ها را با هدف شناخت بهتر، در انواع مختلفی میتوان دستهبندی کرد. گاهی یک کتاب، توسّط ناشران مختلفی به چاپ میرسد. معمولا میان چاپهای مختلف، «مقابله»ای انجام نمیشود تا چاپ برتر شناسایی گردد و ناشر ضعیفتر به فکر اصلاح کار خود در چاپها و کتابهای بعدی برآید. معرّفی گونههای مختلف از اختلافات متنی در نسخههای چاپی، افزون بر شناسایی چاپهای برتر، به توسعه این نوع از پژوهشهای متنی کمک کرده و مسیر را برای نظارت پژوهشگران بر فعّالیت ناشران کتب حدیثی هموار میسازد. در این نگاشته، سعی شده گونه هایی از اختلافات متنی که از مقابله چهار عنوان کتاب حدیثی بهدست آمده، معرّفی شود.
پرونده مقاله
امروزه پژوهشگران برای بسیاری از کتابها، فهارس تخصّصی تهیّه میکنند. این فهارس دربردارندۀ «عناوین» و «آدرس» محتواهای مشابه یک کتاب است. اگر فهرستها با رعایت قواعد فهرستنویسی و بهصورت هدفمند و روشمند، گردآوری شده باشند، چکیده کامل
امروزه پژوهشگران برای بسیاری از کتابها، فهارس تخصّصی تهیّه میکنند. این فهارس دربردارندۀ «عناوین» و «آدرس» محتواهای مشابه یک کتاب است. اگر فهرستها با رعایت قواعد فهرستنویسی و بهصورت هدفمند و روشمند، گردآوری شده باشند، میتوانند ترسیمی از محتوای کتاب و وضعیت آماری آن را ارائه کنند. چنین امکانی، زمینه تحلیل کتاب را آسان کرده و تسریع مینماید. مثلاً هنگامی که «فهرست راویان» یک نگاشته حدیثی استخراج شده و در فهارس تخصّصی آن میآید با بهرهگیری از این فهرست میتوان به سرعت، نقش هر راوی در انتقال تراث و راویان پُرکار در هر موضوع را شناسایی کرد. هدف از این نگاشته، بیان برخی از فواید و قابلیّتهای پژوهشی فهرستهای تخصّصی موجود در پایان برخی از کتابها با تطبیق بر فهارس تخصّصی کتاب «معدن الجواهر و ریاضة الخواطر» است.
پرونده مقاله