فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - «اندیشکدۀ اربعین» راهی برای بهرهگیری از فرصتها و کاهش آسیبها
محمد مهدی احسانی فرچند سالی است که خداوند، نعمت توجّه به زیارت امام حسین علیه السلام را فراگیر کرده، دلها و جانهای بسیاری را در ایّام اربعین، راهی آن حریم قدسی میکند. این دادۀ بزرگ الهی، پاسداشتنی است؛ رویدادی بزرگ که به پشتوانۀ احادیث معصومان^، انگیزههای بسیاری را به سوی خود کشاند چکیده کاملچند سالی است که خداوند، نعمت توجّه به زیارت امام حسین علیه السلام را فراگیر کرده، دلها و جانهای بسیاری را در ایّام اربعین، راهی آن حریم قدسی میکند. این دادۀ بزرگ الهی، پاسداشتنی است؛ رویدادی بزرگ که به پشتوانۀ احادیث معصومان^، انگیزههای بسیاری را به سوی خود کشانده و آرزوهایی را برآورده میسازد. شکر هر نعمتی به بهرهگیری درست از آن و پیشگیری از آفتهایی است که تهدیدش میکند. بهرهگیری شایسته از اربعین، دستاوردهای ارزشمندی را نصیب امّت اسلامی خواهد کرد و بیتوجّهی بِدان، کُفر نعمت محسوب شده و آسیبهایی به دنبال دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - امکان تغییر شکل شیاطین جن بر پایه برداشت از قرآن و حدیث
سید علی اصغر موسوی اطهرگزارش مکرّر قرآن و جوامع روایی از میزان اثرگذاری و شگردهای شیاطین جن در گمراهسازی انسان، پرداختن به این موضوع را ضروری میکند. دوری از معارف مرتبط با این حوزه، زمینه اثرپذیری از شیاطین را کاهش نمیدهد بلکه میتواند به افزایش آن منجر شود. نوشتار حاضر، تحلیل شماری از رو چکیده کاملگزارش مکرّر قرآن و جوامع روایی از میزان اثرگذاری و شگردهای شیاطین جن در گمراهسازی انسان، پرداختن به این موضوع را ضروری میکند. دوری از معارف مرتبط با این حوزه، زمینه اثرپذیری از شیاطین را کاهش نمیدهد بلکه میتواند به افزایش آن منجر شود. نوشتار حاضر، تحلیل شماری از روایات معتبر را درباره «قدرت تغییر شکلِ شیطانها» به عهده دارد. ریشه یابیِ برخی از حوادث مانند همجنسگرایی قوم حضرت لوط علیه السلام، انحراف خلافت بعد پیامبر| و داوری منصفانه درباره «تجرّد» و «عدم تجرّد» جن در گرو تحلیلِ درست این قدرت است. عدّهای، آشکارشدن جن و بهویژه شیطانها با شمایل گونهگون را به معنای دگرگونی ظاهری دانسته و برخی آن را به تصرّف در اِدراک انسان تأویل کردهاند. فرضیه این پژوهش، اثبات امکان تغییر شکلِ شیاطین و وقوع خارجیِ آن است. به همین منظور در گام اوّل نوشتار، «گستره»، «محدودیت» و «سه فرضیه در کیفیتِ» آشکار شدن با شکلهای گوناگون، تحلیل میشود. گام دوم هم به گزارش وقوع عینی تغییر شکل میپردازد. جامعیت نوشتار حاضر و فرضیه های مطرح شده در کیفیت تغییر شکل شیطانها، از نوآوریهای آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - امکانسنجی حقّ مخلوق بر خالق با تأکید بر عبارت «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» و تأثیر آن در اجابت دعا
مصطفی رحیمییکی از عبارتهایی که در دعاهای مأثور از اهل بیت^ تکرار شده، فراز «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» است. فراوانی این عبارت و مشابهات آن، دو پرسش را ایجاد می کند؛ نخست اینکه چگونه میتوان حقّ مخلوق بر خالق را تصوّر کرد؟ دوم اینکه بیان این فراز، چه تأثیری در اجابت دعا چکیده کاملیکی از عبارتهایی که در دعاهای مأثور از اهل بیت^ تکرار شده، فراز «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» است. فراوانی این عبارت و مشابهات آن، دو پرسش را ایجاد می کند؛ نخست اینکه چگونه میتوان حقّ مخلوق بر خالق را تصوّر کرد؟ دوم اینکه بیان این فراز، چه تأثیری در اجابت دعا دارد. از آنجا که خداجویان همواره دغدغۀ کشف راههای اجابت درخواست های خود از خداوند را دارند، پژوهشی علمی در این راستا شایسته است. هدف این تحقیق، تبیین معنای حقّ مخلوق بر خالق و چگونگی اثرگذاری عبارت «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» بر اجابت دعاست. تاکنون پژوهشی مستقل در این موضوع منتشر نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - جایگاه نظام هدایت در تحلیل رفتارهای امیر مؤمنان علیه السلام
ابراهیم عبدیتحلیل برخی از کنش ها و واکنش های امیر مؤمنان علیه السلام برای دوستدارانشان نیز سخت است. این رفتارها با روند عمومی و مردم پسند همگون نبوده و موجب تعجّب می شود. پذیرش درخواست مشاوره به خلفای سه گانه، پاسخگویی به پرسش توحیدی در میانه نبرد جمل و تأخیر چندماهه در نبرد صفّ چکیده کاملتحلیل برخی از کنش ها و واکنش های امیر مؤمنان علیه السلام برای دوستدارانشان نیز سخت است. این رفتارها با روند عمومی و مردم پسند همگون نبوده و موجب تعجّب می شود. پذیرش درخواست مشاوره به خلفای سه گانه، پاسخگویی به پرسش توحیدی در میانه نبرد جمل و تأخیر چندماهه در نبرد صفّین با وجود آمادگی سپاه دهها هزارنفری ایشان، نمونههایی از این رفتارهاست. این شیوه تعامل، با روش رایج سیاستمداران و رهبران جوامع متفاوت است. در پاسخ به چرایی این رفتارها، حفظ مصلحت اسلام و مردم و یا جلوگیری از تضییع حقوقشان بیان شده است. این نوشتار درصدد است تا برای فهم این رفتارها، آن را بر دو گزاره بنیادین پایه گذاری کند؛ نخست، شناختِ درست وظیفه هدایتگریِ امام به عنوان حجّت الهی و دوم، دید فرازمند امام نسبت به آفریدگان الهی. به همین روی، رفتار امام در نظام هدایت الهی تحلیل شده است نه از زاویه نگرش سیاست مداران. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - فهرست خواستنیها و پناهبردنی های اهل بیت علیهم السلام در دعا با تکیه بر کتاب عدّة الدّاعی
سید محمدکاظم میرحسنییکی از پرحجمترین محورهای موجود در دعاهای مأثور، «درخواستِ حاجت» و «پناهبردن» است. آنچه مورد درخواست معصومان قرار گرفته، ذیل علم، عصمت و امامت ایشان قرار داشته و از این رو، نشاندهنده راه کمال است. در برابر، چیزی که ایشان از آن به خداوند پناه بردهاند، مانع وصول به کم چکیده کاملیکی از پرحجمترین محورهای موجود در دعاهای مأثور، «درخواستِ حاجت» و «پناهبردن» است. آنچه مورد درخواست معصومان قرار گرفته، ذیل علم، عصمت و امامت ایشان قرار داشته و از این رو، نشاندهنده راه کمال است. در برابر، چیزی که ایشان از آن به خداوند پناه بردهاند، مانع وصول به کمال بوده و پناهگاه هایی که بدان ها پناه برده شده، قابلیت اعتماد و اتّکا برای مصونیت از خطرات را دارد. شناخت این موضوعات، راه درست و نادرست را به رهجویان مینمایاند. ساختار فهرست گونه این نوشته دریافت معارف یادشده از دعاها را سرعت و آسانی میبخشد. تاکنون دیده نشده که با این نگاه و روش، دعاهای معصومان تحلیل و ارائه شود. مقاله کنونی در بخش نخست «خواستنی ها» و در بخش دوم «پناه بردنیها» را بر اساس دعاهای کتاب عدّة الدّاعی ابن فهد حلّی فهرست کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - شناخت کلیدواژههای امنیتی بیانیه گام دوم و تطبیق آن با واژگان معادل قرآنی و حدیثی
عباس محمودی هانی زعفرانیبیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد، میتوان راه آینده نظام اسلامی دانست. یکی از محورهای موجود در این بیانیه «امنیت» است. بر اساس آموزه های دینی، امنیت، موهبتی الهی است که کمتر، ارزش آن دانسته می شود. به دلیل جامعیت دین و نبود نقص در آن، ا چکیده کاملبیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد، میتوان راه آینده نظام اسلامی دانست. یکی از محورهای موجود در این بیانیه «امنیت» است. بر اساس آموزه های دینی، امنیت، موهبتی الهی است که کمتر، ارزش آن دانسته می شود. به دلیل جامعیت دین و نبود نقص در آن، اگر الگوی امنیت بر اساس معیارهای اسلامی تدوین گردد، بیشترین آرامش را برای جامعه به دنبال دارد. نخستین گام برای ترسیم الگوی امنیت بر اساس معیارهای دینی، استخراج کلیدواژه های مرتبط با آن از قرآن و حدیث است. پژوهش کنونی کاری بنیادین در این راستاست که می تواند برای همه پژوهش های دینی حوزه امنیت سودمند باشد. از آنجا که بیانیه گام دوم بر اساس مبانی اسلامی تهیه شده، برای پرداختن به ابعاد آن، ابتدا با مطالعه چندینباره بیانیه، واژه های مهم و کلیدی، شناسایی شد. سپس واژگان معادل آن در آیات و روایات، شناسایی شده و در پایان، برخی از ابواب مرتبط با هر واژه در منابع حدیثی، معرّفی گردید. این مقاله به ارائه کلیدواژه های امنیتی بیانیه و تطبیق آن بر قرآن و حدیث میپردازد. کلیدواژههای سیاسی، فرهنگی – اجتماعی و اقتصادی هم در نوشتارهای جداگانهای عرضه میشود. با این روش، همه واژگان کلیدی بیانیه، استخراج شده و با منابع اسلامی تطبیق میگردد تا راه را برای پژوهشهای آینده هموار کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - موانع پیشرفت معنوی از دیدگاه صحیفه سجّادیه
علی انجم شعاعرشد انسان و تکامل او بهویژه در دنیای کنونی، نیازمند برنامه است. شایسته است که در این برنامه افزون بر یادکرد نیازها و روش رسیدن به آن، موانع و محدودیتها نیز ذکر شود. پژوهش کنونی بخشی از این موانع را در صحیفه سجّادیه شناسایی میکند. شناخت موانع معنوی رشد، تلاشی برای رسی چکیده کاملرشد انسان و تکامل او بهویژه در دنیای کنونی، نیازمند برنامه است. شایسته است که در این برنامه افزون بر یادکرد نیازها و روش رسیدن به آن، موانع و محدودیتها نیز ذکر شود. پژوهش کنونی بخشی از این موانع را در صحیفه سجّادیه شناسایی میکند. شناخت موانع معنوی رشد، تلاشی برای رسیدن به الگوی سبک زندگی اسلامی است. تبیین نگرش اهل بیت به موضوع پیشرفت و زمینهسازی برای استواری پایههای رشد جامعه از بهرههای این تحقیق خواهد بود. تاکنون نگاشتهای که به تبیین موانع پیشرفت معنوی انسان از دیدگاه صحیفه سجّادیه بپردازد، دیده نشد. نگاشته کنونی که میتوان آن را «موانع پیشرفت اخلاقی ...» نیز نامید، فهرستی از موانع را در ده بخش ارائه می-کند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بازنگاهی به معنای حدیث «اِعمَل لِدُنیاكَ كَاَنَّكَ تَعیشُ اَبَدًا ...»
سیدحسین میریانیکی از احادیث مشهور در میان مردم، روایت یادشده در عنوان یادداشت است. کتاب من لا یحضره الفقیه این حدیث را بدین شکل آورده است: رُویَ عَنِ العالِمِ اَنَّهُ قالَ: اِعمَل لِدُنیاكَ كَاَنَّكَ تَعیشُ اَبَدًا وَ اعمَل لِآخِرَتِكَ كَاَنَّكَ تَموتُ غَدًا.یکی از احادیث مشهور در میان مردم، روایت یادشده در عنوان یادداشت است. کتاب من لا یحضره الفقیه این حدیث را بدین شکل آورده است: رُویَ عَنِ العالِمِ اَنَّهُ قالَ: اِعمَل لِدُنیاكَ كَاَنَّكَ تَعیشُ اَبَدًا وَ اعمَل لِآخِرَتِكَ كَاَنَّكَ تَموتُ غَدًا. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - پیشینه «تواتر» و چرایی پرداختن عالمان شیعه به آن
محمدحسین فیض اخلاقییکی از مهمترین دغدغههای محدّثان در طول تاریخ حدیث، کسب اطمینان از صدور روایات بوده است. محدّثان و فقیهان برای احراز صدور حدیث، راههای مختلفی را پیمودهاند. «تواتر» همواره یکی پراهمیتترین راهها برای کسب اطمینان از صدور احادیث بوده است. تواتر در لغت به معنای این است چکیده کاملیکی از مهمترین دغدغههای محدّثان در طول تاریخ حدیث، کسب اطمینان از صدور روایات بوده است. محدّثان و فقیهان برای احراز صدور حدیث، راههای مختلفی را پیمودهاند. «تواتر» همواره یکی پراهمیتترین راهها برای کسب اطمینان از صدور احادیث بوده است. تواتر در لغت به معنای این است که چیزی با فاصله، بعد از چیز دیگر بیاید. محدّثان به حدیثی «متواتر» میگویند که راویان آن در هر طبقه، به تعدادی باشند که عادتا امکان همداستانشدن آنها برای دروغگویی وجود نداشته باشد؛ راویانی که گاه الفاظ واحد (تواتر لفظی) و گاه معنای واحد (تواتر معنوی) را گزارش میکنند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - طرح تحقیق روششناسی فقیهان در مواجهه با لغت
سید محمد علی هاشمی احمد براریان محمد مصطفی یکتایی سید مهدی لطیفی1