فهرست مقالات عباس محمودی

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - نشانه‌های تخریج در نگارش نهج البلاغه
  عباس محمودی
  عالمان پیشینی شیعه، مجموعه¬ای از دلایل و قرائن را در اعتبارسنجی حدیث، مؤثّر می¬دانستند. آنها پس از استخراج روایت، برای یافتن این قرائن، به تخریج حدیث، همّت گماشته و آنگاه به اخراج آن اقدام می¬کردند. استخراج روایات و اخراج آنها در نهج ¬البلاغه، امر روشنی است؛ امّا آیا سی چکیده کامل

  عالمان پیشینی شیعه، مجموعه¬ای از دلایل و قرائن را در اعتبارسنجی حدیث، مؤثّر می¬دانستند. آنها پس از استخراج روایت، برای یافتن این قرائن، به تخریج حدیث، همّت گماشته و آنگاه به اخراج آن اقدام می¬کردند. استخراج روایات و اخراج آنها در نهج ¬البلاغه، امر روشنی است؛ امّا آیا سید رضی به تخریج روایات هم اقدام نموده است؟ گرچه نویسنده، تخریج احادیث را در اثر خود نیاورده، ولی نشانه¬هایی دالّ بر این تلاش علمی در نهج البلاغه دیده می¬شود. پژوهش کنونی، با یافتن نشانه¬ها و بررسی آنها گامی برداشته تا نشان دهد که نویسندۀ نهج ¬البلاغه احتمالا پیش از اخراج احادیث، به تخریج آنها اقدام نموده است. اگر چنین چیزی ثابت شود، اعتبار نهج البلاغه افزایش خواهد یافت. با توجّه به نتایج این پژوهش و نشانه¬هایی که از تخریج سند، منبع، متن و محتوا، ارائه کرده، می¬توان به برخی از شبهه¬ها درباره کم¬همّتی سید رضی نسبت به نگاشته¬اش پاسخ داد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - موضوع شناسی دانش تخریج حدیث
  عباس محمودی
  تخریج از دانش¬های کاربردی عرصۀ حدیث است. بُعد نظری این دانش، کمتر در شیعه، مورد توجّه قرار گرفته و از این رو شاخه¬های مختلف آن نیازمند پژوهش و پردازش است. شناسایی موضوعات قابل پژوهش و ارائۀ آن به جامعۀ علمی، جزو نخستین گام¬های توسعۀ علم تخریج خواهد بود. هدف تحقیق پیش¬رو چکیده کامل

  تخریج از دانش¬های کاربردی عرصۀ حدیث است. بُعد نظری این دانش، کمتر در شیعه، مورد توجّه قرار گرفته و از این رو شاخه¬های مختلف آن نیازمند پژوهش و پردازش است. شناسایی موضوعات قابل پژوهش و ارائۀ آن به جامعۀ علمی، جزو نخستین گام¬های توسعۀ علم تخریج خواهد بود. هدف تحقیق پیش¬رو، کشف، گردآوری، سامان¬دهی و معرّفی موضوعات و مسائل دانش تخریج به پژوهشگران عرصۀ حدیث است. تاکنون هیچ پژوهش مستقلّی با این موضوع و روش، منتشر نشده است. فایدۀ این نگاشته، در دسترس قرارگرفتن موضوعات دانش تخریج جهت نگارش مقاله، پایان نامه، کتاب و برگزاری نشست علمی است؛ افزون بر آن گسترۀ تخریج را نشان داده و راه را برای پیشرفت «تخریج حدیث» به عنوان یک علم مستقل هموار می¬کند. در این نوشتار 177 موضوع در نُه محور معرفی می-شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - یادکرد مصدرِ منبعِ حدیث، گونه ای از گزارش تخریج در شیعه
  عباس محمودی
  عالمان شیعه و اهل سنّت، گزارش‌های تخریج حدیث خود را به گونه های مختلفی منتشر کرده‌اند. یکی از آنها که در آثار حدیثی شیعه، بیشتر به چشم می خورد، گزارش از مصادرِ پیشینی یک حدیث است. یعنی پس از تخریج حدیث از یک منبع، افزون بر آوردن نام منبع، به مصدرِ اوّلیه مؤلّف هم اشاره چکیده کامل

  عالمان شیعه و اهل سنّت، گزارش‌های تخریج حدیث خود را به گونه های مختلفی منتشر کرده‌اند. یکی از آنها که در آثار حدیثی شیعه، بیشتر به چشم می خورد، گزارش از مصادرِ پیشینی یک حدیث است. یعنی پس از تخریج حدیث از یک منبع، افزون بر آوردن نام منبع، به مصدرِ اوّلیه مؤلّف هم اشاره کرده اند تا حدیث، قابل ردیابی و اعتبارسنجی باشد. این روش، نشانه‌ای روشن بر جایگاه نقل مکتوب و وجود کتاب‌های حدیثی در بین راویان و نویسندگان است. تحقیق پیش رو با هدف آشنایی و احیای این نوع گزارش تخریجی، برخی از نمونه های آن را بررسی می‌کند. این نوع از تخریج در منابع و اصول اوّلیه که بدون واسطه و یا نهایتا با یک واسطه، احادیث را نقل کرده اند، موضوعیت ندارد؛ از این رو نمونه های ارائه‌شده از منابع و جوامع ثانویه است. بهرۀ این پژوهش، افزون بر نشان‌دادن اهتمام عالمان شیعه به منابع حدیثی و وجود روش‌های تخریجی در میان آنان، کمک به تکمیل الگوی اعتبارسنجی حدیث و منابع حدیثی خواهد بود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - امکان سنجی ازدواج خلیفه دوم با حضرت ام کلثوم
  صهیب تقوی عباس محمودی
  ازدواج خلیفه دوم با ام‌کلثوم از موضوعات اختلافی در تاریخ اسلام است. اهل ¬سنّت، پذیرش یا ردّ این قضیّه را در تقویت یا تضعیف برخی از حوادث مهمّ تاریخی مانند غصب خلافت و فدک مؤثر دانسته¬اند. بر همین اساس، ارائه تحقیقی جامع، جهت مشخص‌شدن همه جوانب قضیه، ضروری به‌نظر می¬رسد. چکیده کامل

  ازدواج خلیفه دوم با ام‌کلثوم از موضوعات اختلافی در تاریخ اسلام است. اهل ¬سنّت، پذیرش یا ردّ این قضیّه را در تقویت یا تضعیف برخی از حوادث مهمّ تاریخی مانند غصب خلافت و فدک مؤثر دانسته¬اند. بر همین اساس، ارائه تحقیقی جامع، جهت مشخص‌شدن همه جوانب قضیه، ضروری به‌نظر می¬رسد. هدف این پژوهش، جمع¬آوری روایات و آرای موافقان و مخالفان و تبیین آن‌ها بدون هرگونه موضع‌گیری برای دست¬یابی به واقعیت است. مأموریت آن، بررسی و تحلیل امکان¬ وقوع این ازدواج در شرایط عادی و اکراه است. پیش‌تر مقاله‌ای از همین نویسنده با عنوان «بازپژوهی تاریخی گزارش ازدواج خلیفه دوم با دختر امیر مؤمنان» چاپ شده بود. نوآوری این مقاله، دو سویه نگری اصل امکان وقوع چنین جریانی با توجه به متون حدیثی و تاریخی موافق و مخالف است. فایده آن، پاسخگویی به بسیاری از شبهات در مورد چگونگی ارتباط اهل بیت با خلیفه دوم است. این پژوهش در ساختاری تازه، مطالب خود را در دو بخشِ ام‌کلثوم و دیدگاه‌های مختلف در ازدواج ایشان با عمر و امکان‌سنجی ازدواج، ارائه می¬دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - شناخت کلیدواژه‌های امنیتی بیانیه گام دوم و تطبیق آن با واژگان معادل قرآنی و حدیثی
  عباس محمودی هانی زعفرانی
  بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد، می‌توان راه آینده نظام اسلامی دانست. یکی از محورهای موجود در این بیانیه «امنیت» است. بر اساس آموزه های دینی، امنیت، موهبتی الهی است که کمتر، ارزش آن دانسته می شود. به دلیل جامعیت دین و نبود نقص در آن، ا چکیده کامل

  بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد، می‌توان راه آینده نظام اسلامی دانست. یکی از محورهای موجود در این بیانیه «امنیت» است. بر اساس آموزه های دینی، امنیت، موهبتی الهی است که کمتر، ارزش آن دانسته می شود. به دلیل جامعیت دین و نبود نقص در آن، اگر الگوی امنیت بر اساس معیارهای اسلامی تدوین گردد، بیشترین آرامش را برای جامعه به دنبال دارد. نخستین گام برای ترسیم الگوی امنیت بر اساس معیارهای دینی، استخراج کلیدواژه های مرتبط با آن از قرآن و حدیث است. پژوهش کنونی کاری بنیادین در این راستاست که می تواند برای همه پژوهش های دینی حوزه امنیت سودمند باشد. از آن‌جا که بیانیه گام دوم بر اساس مبانی اسلامی تهیه شده، برای پرداختن به ابعاد آن، ابتدا با مطالعه چندین‌باره بیانیه، واژه های مهم و کلیدی، شناسایی شد. سپس واژگان معادل آن در آیات و روایات، شناسایی شده و در پایان، برخی از ابواب مرتبط با هر واژه در منابع حدیثی، معرّفی گردید. این مقاله به ارائه کلیدواژه های امنیتی بیانیه و تطبیق آن بر قرآن و حدیث می‌پردازد. کلیدواژه‌های سیاسی، فرهنگی – اجتماعی و اقتصادی هم در نوشتارهای جداگانه‌ای عرضه می‌شود. با این روش، همه واژگان کلیدی بیانیه، استخراج شده و با منابع اسلامی تطبیق می‌گردد تا راه را برای پژوهش‌های آینده هموار کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - گزارشی از پایان‌نامه سطح چهار «کارکرد دانش تخریج در گردآوری و اعتبارسنجی احادیث»
  عباس محمودی
  پایان‌نامه «کارکرد دانش تخریج در گردآوری و اعتبارسنجی احادیث» به شناسایی و بررسی تحلیلی کارکردهای تخریج حدیث در اعتبارسنجی احادیث پرداخته و نقش تخریج در اعتباریابی و آسیب‌‌شناسی حدیث به‌خوبی تبیین شده است. امتیاز ویژه این پایان‌نامه علاوه بر نو‌‌‌بودن موضوع، جمع‌‌آوری ن چکیده کامل

  پایان‌نامه «کارکرد دانش تخریج در گردآوری و اعتبارسنجی احادیث» به شناسایی و بررسی تحلیلی کارکردهای تخریج حدیث در اعتبارسنجی احادیث پرداخته و نقش تخریج در اعتباریابی و آسیب‌‌شناسی حدیث به‌خوبی تبیین شده است. امتیاز ویژه این پایان‌نامه علاوه بر نو‌‌‌بودن موضوع، جمع‌‌آوری نمونه‌‌های فراوان از منابع شیعه و ارائه پیشنهادهای پژوهشی متعدد در این دانش است. تقویت اسناد روایات با شناساندن راویان مجهول، شناسایی راویان پرتکرار و کم‌تکرار، کم‌کردن واسطه‌‌های سند، تمییز مشترکات و توحید مختلفات، تقویت کمّی نسخه‌‌های کتب حدیثی، کشف شهرت روایی، شناسایی موارد تصحیف، تحریف، تقطیع، سقط، ادراج، قلب و نقل به معنا در احادیث؛ برخی از دستاوردها و کارکردهای تخریج است. در این مقاله، گزارشی از شناسۀ پژوهش پایان‌نامه، ساختار و محتوای آن و همچنین گزارش دستاوردها و نتایج پایان‌نامه آورده می‌‌شود. پرونده مقاله